ISSUE: 2/2018
- Volume 22
- Number 2
- 2018
Subscribe NEWSLETTER
Studia Europejskie –
Studies in European Affairs
ISSN: 1428-149X
e-ISSN: 2719-3780
License
Articles published in the journal are under a Creative Commons Attribution – Non Commercial – No Derivatives 4.0 International License
Europa Środkowa jako obszar projektowania geopolitycznego
Central Europe as a Geopolitical Projecting Area
Abstract
The problem of the geopolitical constructing of Central Europe appeared at the end of the 18th century. It was connected with several circumstances: the liquidation of the First Polish Republic as the largest Central European state; displacing Turkish influence from the Balkans; the modern nation-building processes and national movements of dominated nations that were initiated at this time and in this region. Attempts to geopolitical regulate the status of Central Europe because of the political dependability of this area were taken by external centers. It was element of the game between the global powers. The fi rst striving in this direction can be seen in the Napoleonic era – in the policy of the French Emperor, Napoleon Bonaparte; then in Russian and later German and British projects. Then – already in the 20th century – such projects tried to undertake the elite of the reborn Poland, an eagerly seeking allies with
which it could create a strong geopolitical alternative for Germany and Russia. Such project or perhaps more idea was the pre-war concept of Intermarium, and now it is the Three Seas Initiative. This article will provide an overview of all these conceptions.
References
Bazylow L., Historia Rosji, t. II, PWN, Warszawa 1985.
Blouet B.W., Halford Mackinder: A Biography, Texas A&M University Press, College Station 1987.
Blouet B.W., Sir Halford Mackinder as a British High Commissioner to South Russia, 1919–1920, „The Geographical Journal”, nr 2(142)/1976.
Czachor R., Rosyjska geopolityka początku XX wieku. Koncepcja Iwana Dusińskiego, „Wrocławski Przegląd Międzynarodowy”, nr 1–2/2008.
Czartoryski A.J., Pamiętniki i memoriały polityczne 1776–1809, Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa 1986.
Czubaty J., Rosja i świat. Wyobraźnia polityczna elity władzy imperium rosyjskiego w początkach XIX wieku, Neriton, Warszawa 1997.
Данилевский Н., Россия и Европа, Глаголъ, Санкт-Петербург 1995 (Danilewskij N., Rossija i Jewropa, Głagol’, Sankt-Pietierburg 1995).
Dlaczego Trójmorze nie jest Międzymorzem? I czego może chcieć od Trumpa?, http://wiadomosci.dziennik.pl/swiat/artykuly/553504,trojmorze-co-to-jest-jak-dziala.html.
Дусинский И., Геополитика России, Издательство Москва, Москва 2003, серия: Пути русского имперского сознания (Dusinskij I., Gieopolitika Rossii, Izdateiel’stwo Moskwa, Moskwa 2003, sierija: Puti russkogo impierskogo soznanija).
Eberhardt P., Geneza niemieckiej koncepcji „Mitteleuropy”, „Przegląd Geografi czny”, nr 4(77)/2005.
Eberhardt P., Koncepcje geopolityczne Iwana Dusinskiego, „Studia z Geografi i Politycznej i Historycznej”, t. I/2012.
Eberhardt P., Podstawy teoretyczne i ideowe geopolityki według Rudolfa Kjelléna, „Przegląd Geografi czny”, nr 2(84)/2012.
Фадеев Р., Мнение о восточном вопросе, Санктпетербург. Типография департамента уделов, Санкт-Петербург 1870, https://dlib.rsl.ru/viewer/01003544185#?page=4 (Fadiejew R., Mnienije o wostocznom woprosie,
Sanktpietierburg. Tipografi ja diepartamienta udiełow, Sankt-Pietierburg 1870, https://dlib.rsl.ru/viewer/ 01003544185#?page=4).
Giza A., Neoslawizm i Polacy 1906–1910, WSP w Szczecinie, Szczecin 1984.
Giza A., Miejsce i rola Polski w wizji rosyjskich panslawistów II połowy XIX wieku i neoslawistów z początków XX wieku, „Acta Polono-Ruthenica”, t. 2/1997.
Góralczyk B., Współpraca Wyszehradzka: geneza doświadczenia, perspektywy, Polska Fundacja Spraw Międzynarodowych, Warszawa 1999.
Heller M., Historia Imperium Rosyjskiego, przeł. E. Melech, T. Kaczmarek, Książka i Wiedza, Warszawa 2005.
Izdebski A., W drodze do Międzymorza. Od Piłsudskiego do Moczulskiego, Towarzystwo Pomost, Kraków 1999.
Kennedy P., Mocarstwa świata. Narodziny, rozkwit, upadek. Przemiany gospodarcze i konfl ikty zbrojne w latach 1500–2000, przeł. M. Kluźniak, Książka i Wiedza, Warszawa 1994.
Kisielewski T., Federacja Środkowoeuropejska. Pertraktacje polsko-czechosłowackie 1939–1943, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa 1991.
Kissinger H., Dyplomacja, tłum. S. Głąbiński i in., Philip Wilson, Warszawa 1996.
Kjellén R., Die politischen Probleme des Weltkrieges, Leipzig 1916.
Kobosko M., Koncepcja Trójmorza ma sens, „Rzeczpospolita”, 15.12.2016, http://www.rp.pl/Publicystyka/312159879-Michal-Kobosko-Koncepcja-Trojmorza-ma-sens.html#ap-1.
Kornat M., Polska polityka równowagi (1934–1939). Studia i rozważania, Arcana, Kraków 2007.
Kornat M., Ruch prometejski – ważne doświadczenie polityki zagranicznej II Rzeczypospolitej, „Nowa Europa Wschodnia”, nr 2/2008.
Леонтьев К., Восток, Россия и Славянство, Республика, Москва 1996, серия: Прошлое и настоящее (Leontjew K., Wostok, Rossija i Sławianstwo, Riespublika, Moskwa 1996, sierija: Proszłoje i nastojaszczieje).
Machcewicz P., Emigracja w polityce międzynarodowej, Biblioteka Więzi, Warszawa 1999.
Mackinder H.J., Geographical Pivot of History, „Geographical Journal” 1904, nr 4(XXIII); „Geographical Journal” 2004, nr 4(170), [reprint]; https://www.iwp.edu/docLib/20131016_MackinderTheGeographicalJournal.pdf.
Michałek M., Wielki plan małych państw. Jak Trójmorze wzmocni lub podzieli Unię, https://www.tvn24.pl/magazyn-tvn24/wielki-plan-malychpanstw-jak-trojmorze-wzmocni-lub-podzieli-unie,106,1968.
Mity wokół Trójmorza, „Rzeczpospolita”, 5.07.2017, http://www.rp.pl/Publicystyka/307059919-Mity-wokol-Trojmorza.html.
Moczulski L., Geopolityka. Potęga w czasie i przestrzeni, Bellona, Warszawa 2000.
Naumann F., Mitteleuropa, Berlin 1916, https://archive.org/details/mitteleuropa00naumuoft.
Nieuważny A., Z matki Polki wódz białej Rosji, http://ioh.pl/artykuly/pokaz/z-matki-polki-wdz-biaej-rosji,1089/.
Okulewicz P., Koncepcja „Międzymorza” w myśli i praktyce politycznej obozu Józefa Piłsudskiego w latach 1918–1926, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2001.
Pajewski J., „Mitteleuropa”. Studia z dziejów imperializmu niemieckiego w dobie pierwszej wojny światowej, Instytut Zachodni, Poznań 1959.
Patey M., Międzymorze – koncepcja, historia, przyszłość, „Wnet”, nr 39/2017, http://wnet.fm/kurier/miedzymorze-koncepcja-historia-przyszloscjednej-spojnej-defi nicji-okreslajacej-pojecie-miedzymorza/.
Skowronek J., Antynapoleońskie koncepcje Czartoryskiego, PWN, Warszawa 1969.
Skowronek J., Sprzymierzeńcy narodów bałkańskich, PWN, Warszawa 1983.
Skowronek J., Tanty M., Wasilewski T., Historia Słowian Południowych i Zachodnich, PWN, Warszawa 1977.
Ukielski P., Mapa Trójmorza. Przegląd punktów wspólnych i rozbieżności w polityce 12 państw regionu, Centrum Analiz Klubu Jagiellońskiego, „Raport”, nr 3/2016.
Wierzchoś D., Generał Piotr Wrangel: działalność polityczna i wojskowa w latach rewolucji i wojny domowej w Rosji, Avalon, Kraków 2008.
Language: Polish
Pages: 11-32
How to Cite:
Harvard
Świder, K. (2018) "Europa Środkowa jako obszar projektowania geopolitycznego". Studia Europejskie – Studies in European Affairs, 2/2018, pp. 11-32.